Ενάντια στης φύσης τη λεηλασία, αγώνας για τη γη και την ελευθερία

Παρασκευή 9 Μαΐου 2014

Οικολογική παιδεία και δράση

Δημοσιεύουμε την εισήγηση της Πηνελόπης Κουλούρη (υποψήφιας δημοτικής συμβούλου με την κίνηση ΜΕΤΩΠΟ ΨΗΛΑ) στην εκδήλωση για το περιβάλλον που οργανώθηκε στο Πικέρμι. [Τα "φιλέτα", οι πωλητές και οι πολίτες]


ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ
της Πηνελόπης Κουλούρη

Το περιβάλλον φαντάζει τέλειο. Έχει ακριβώς το ποσοστό οξυγόνου στην ατμόσφαιρα που μας επιτρέπει να αναπνέουμε, τη θερμοκρασία εκείνη που μας επιτρέπει να μην παγώνουμε ή να πεθαίνουμε από θερμοπληξία. Το ποσοστό ηλιοφάνειας που μας επιτρέπει να συνθέτουμε τη βιταμίνη D. Και όλα αυτά όχι γιατί ένας δημιουργός τα έφτιαξε στα μέτρα μας αλλά γιατί είμαστε προϊόν μιας εξελικτικής διαδικασίας μέσα ακριβώς σε αυτό το περιβάλλον. H διατήρηση αυτών των χαρακτηριστικών που το καθιστούν βιώσιμο για εμάς είναι χρέος μας απέναντι στο ανθρώπινο είδος, απέναντι στα παιδιά μας.

Εδώ και χρόνια μιλάμε για οικολογική κρίση.
Η χωρίς όρια ανάπτυξη (αστικοποίηση, αποδασώσεις, ρύπανση κ.α.) με μοναδικό σκοπό το κέρδος οδήγησε σε αυτό που ονομάζουμε σήμερα οικολογική κρίση.
H ιδέα μιας εκπαίδευσης για το περιβάλλον, για την αντιμετώπιση της οικολογικής κρίσης, κυοφορήθηκε στη δεκαετία του 60. Στο πλαίσιό της, κλάδοι των περιβαλλοντικών επιστημών αναπτύχθηκαν και ακόμα αναπτύσσονται. Η έννοιά της εμπλουτίστηκε με τις απαραίτητες κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις.
Η Π.Ε. μπήκε ως πρόγραμμα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης πολλών χωρών. Στη Ελλάδα ξεκίνησε η εφαρμογή της το 1990.
Συχνά όμως η Π.Ε. παίρνει μορφές που διαψεύδουν τις προσδοκίες και τα οράματα των εμπνευστών της. Άπειρες συζητήσεις γίνονται γύρω από το σημασιολογικό της πλαίσιο, τους τρόπους εφαρμογής της, το αντικείμενό της, τα όριά της. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση για παράδειγμα, η προσέγγιση της ανακύκλωσης αρκετές φορές περιορίζεται σε πανομοιότυπες χειροτεχνίες των παιδιών διακοσμητικού τύπου. Από την άλλη, παρακολουθήσαμε σε σχολείο της πρωτοβάθμιας τη μελέτη της τροφικής αλυσίδας που άγγιξε εύστοχα, τις επιβλαβείς επιπτώσεις της καλλιέργειας του μεταλλαγμένου καλαμποκιού της Μονσάντο στο είδος της πεταλούδας “Mονάρχης”.

Ανεξάρτητα από τους διαφορετικούς προσανατολισμούς ή/και αποπροσανατολισμούς που χρωματίζουν σε τόνους του πράσινου την Π.Ε. και την εφαρμογή της, στο νόημά της η Π.Ε. είναι πάντα δυνάμει φορέας αντιμετώπισης της οικολογικής κρίσης μέσα από ριζοσπαστικές αλλαγές στο πεδίο της κοινωνίας, της οικονομίας και της εκπαίδευσης.
Η Π.Ε. εντάσσεται ιστορικά στα κινήματα πολιτών. Δεν περιορίζεται στη μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος μονοδιάστατα μακριά από κάθε κοινωνική, οικονομική και πολιτική διάσταση. (Διάσκεψη της Τυφλίδας, Χάρτα του Βελιγραδίου, Διεθνές Συνέδριο της Μόσχας, Παγκόσμια Συνδιάσκεψη στο Rio de Janeiro)

Στοχεύει:
  • στη συνειδητοποίηση των πραγματικών περιβαλλοντικών προβλημάτων, και στην απόρριψη των ψευδοπροβλημάτων/ιδεολογημάτων
  • στην κατανόηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων ως προβλημάτων που απορρέουν από την αλληλεπίδραση οικολογικών λειτουργιών και κοινωνικών και οικονομικών επιλογών. Επιλογές που επιτάσσονται από την προσπάθεια  μεγιστοποίησης του κέρδους ορισμένων.

Πέρα όμως από τη γνώση και τη συνειδητοποίηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και των αιτιών τους η Π.Ε. δίνει βαρύτητα στην έννοια του πολίτη και της ευθύνης που φέρει για την ποιότητα του περιβάλλοντος και την ποιότητα της ζωής του.
Στοχεύει στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και στην αναζήτηση αξιών (οικονομικών, κοινωνικών, ηθικών και αισθητικών) που θα ευνοήσουν συμπεριφορές περιβαλλοντικού ''ήθους'' και θα αμφισβητήσουν συμπεριφορές και επιλογές που οδήγησαν σε περιβαλλοντικά αδιέξοδα. Συμπεριφορές που θα υπηρετήσουν την ανθρωπότητα και την ισορροπία του περιβάλλοντος. Αξίες που θα οδηγήσουν τους πολίτες στη συνειδητή ανάληψη πρωτοβουλιών και στη δράση, σε δυναμικές παρεμβάσεις στο πεδίο λήψης των αποφάσεων.

Βλέπουμε λοιπόν πως η φιλοσοφία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι ριζοσπαστική.
Η εκπαίδευση από την άλλη είναι ο κατεξοχήν φορέας διατήρησης και αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας και του οικονομικού, κοινωνικού και πολιτισμικού κατεστημένου.
Η κρίσιμη αυτή αντίφαση γεννά ανάλογους προβληματισμούς, συζητήσεις και προτάσεις.
Αυτό δε σημαίνει ότι η εισαγωγή της Π.Ε. στα σχολεία δε συμβάλει στην εξοικείωση των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον, στην παροχή γνώσεων, και στην ευαισθητοποίηση τους. Αυτό που λέμε είναι πως η τυπική εκπαίδευση από μόνη της δεν μπορεί να αναλάβει προωθητικό ρόλο για δραστική αλλαγή στην κοινωνία και κατ’ επέκταση στο περιβάλλον.
Από την άλλη, οι περιβαλλοντικές δράσεις των σχολείων συνήθως αντιμετωπίζονται ως σχολικά προγράμματα και μαθήματα, ξεκομμένα από την τοπική κοινωνία που αδιάφορη δεν τα αγκαλιάζει, δεν τα υποστηρίζει και δεν τα αξιοποιεί προς την κατεύθυνση της προστασίας και της βελτίωσης του περιβάλλοντος, προς την κατεύθυνση της αγωγής των πολιτών.

Οικολογική παιδεία λοιπόν και δράση, στις γειτονιές, στα σχολεία με τους πολίτες, τα παιδιά και τους νέους.

Με τρία διαδοχικά και ανατροφοδοτούµενα βήµατα:

Α. Ανάδειξη/Δημοσιοποίηση των πραγματικών προβλημάτων, των αιτιών και των  επιπτώσεων τους σε πεδίο οικολογικό, κοινωνικό και οικονομικό. Δημοσιοποίηση των θέσεων και στάσεων της τοπικής κοινότητας.
Ανάδειξη καλών πρακτικών και πρωτοβουλιών μαθητών, φορέων και ανεξάρτητων πολιτών (Δασαμάρι S.O.S.)

(Σχετικές Ημερίδες, Προβολές και Αναρτήσεις στο διαδίκτυο άρθρων, οπτικοακουστικού υλικού, αναλύσεων και στοιχείων που έχουν συγκεντρωθεί, χαρτών, οδηγιών και χρήσιμων συνδέσμων).

Β. Σχεδιασμός και υποστήριξη σχεδίων δράσης και θεματικών δικτύων τοπικού ενδιαφέροντος, με σαφή προσανατολισμό στην επίλυση προβλημάτων.
Πρόκειται για προγράμματα που αφορούν:
  1. στην προστασία της φύσης από ακατάλληλες χρήσεις και καταστροφικές επεμβάσεις,
  2. στην ανάδειξη στοιχείων ομορφιάς και αξίας,
  3. στην αναδάσωση,
  4. σε διορθωτικές επεμβάσεις σε ασυντήρητα αστικά πάρκα και νησίδες δρόμων.
Απευθύνονται σε μαθητές, γονείς, ενεργούς πολίτες και ειδικούς από την ευρύτερη κοινότητα (δασολόγους, γεωπόνους, αρχιτέκτονες κ.ά.).
Ειδικότερα απευθύνονται:
1. Στους μαθητές νηπιαγωγείων, στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης - στα σχολεία που εφαρμόζουν εγκεκριμένα προγράμματα Π.Ε. προσφέροντας τους:
α. κίνητρο (τοπικό ενδιαφέρον),
β. πεδίο δράσης για βιωματική διδασκαλία και άρα αποτελεσματικότερη μάθηση,
γ. δομημένες δραστηριότητες και υποστήριξη από ειδικούς με υλικό και πηγές πληροφόρησης,
δ. το πλαίσιο για την ανάπτυξη αξιών όπως της υπευθυνότητας (να πάρουν θέση στο πρόβλημα) και της αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας ανάμεσα σε εκείνα και τους κατοίκους του τόπου ανάμεσα σε εκείνα και τις επόμενες γενιές.
2. Στα σχολεία ίσων ευκαιριών της γειτονιάς που στην προκειμένη περίπτωση θα λειτουργήσουν ως πυρήνες δράσης και συνεργασίας με την ευρύτερη κοινότητα για την προστασία του περιβάλλοντος. Εδώ οι παππούδες και οι γιαγιάδες γειωμένοι με τη φύση θα δώσουν σημαντικό χέρι βοήθειας. Τα σχολεία αυτά φιλοδοξούμε να γίνουν εργαστήρια μάθησης, αλληλομάθησης και δημιουργίας καθώς και πόλοι έμπνευσης -με παραδείγματα καλών πρακτικών και ιδεών- πόλοι έμπνευσης για αυτο-οργάνωση και λήψη πρωτοβουλιών.

Κάθε σχέδιο δράσης περιλαμβάνει δραστηριότητες αναπτυξιακά κατάλληλες για τις ηλικίες που απευθύνονται. Υλοποιούνται στο χώρο του σχολείου και στο πεδίο ανάλογα με τις απαιτήσεις. Μικρά παιδιά, νέοι, ενήλικες συνεργάζονται για ένα σκοπό. Μαθαίνουν και δρουν. Οι δραστηριότητες των μαθητών κάθε βαθμίδας και των ενηλίκων αλληλοσυμπληρώνονται. Νεολαίοι για παράδειγμα, θα φυτέψουν τα αρτίφυτα του σπορείου του νηπιαγωγείου στο πεδίο–δάσος κ.α. Μαθητές του Γυμνασίου θα παρουσιάσουν σχετικές μελέτες για τη φυσική αναδάσωση της περιοχής, την ποιότητα του νερού των ρεμάτων κ.ά.

Γ. Αξιολόγηση στο γνωστικό, κοινωνικό, αξιακό και οικονομικό επίπεδο. Ανάδειξη καλών πρακτικών και αποτελεσμάτων. Οφέλη συμμετεχόντων.
(Ημερίδες και Αναρτήσεις στο διαδίκτυο. Ανακοινώσεις σχολείων με πόστερ, βίντεο, θεατρικά δρώμενα κ.α. με σκοπό όχι μόνο την επιβράβευση, τη χαρά και την περηφάνια των μαθητών αλλά και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου και την προσέλκυση υποστηρικτών).

Τα θεματικά δίκτυα υποστηρίζονται και αξιολογούνται από συντονιστική επιτροπή: τον εκπρόσωπο του δήμου, τον υπεύθυνο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, εκπρόσωπο των εκπαιδευτικών, των γονέων, του υπουργείου Γεωργίας, ενεργών πολιτών και με την επιστημονική συνεργασία δασολόγων δασοπόνων, γεωπόνων.

Στη μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της εφαρµογής των σχεδίων δράσης η επιτυχία αποτελεί παράµετρο, που μπορεί να καταγραφεί και να συμβάλλει θετικά στην εξέλιξη διαχείρισης του περιβάλλοντος, καθώς και στη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων από αγροτικές, κτηνοτροφικές ή άλλες παράνομες συνταγματικά σε φιλοπεριβαλλοντικές, στις περιπτώσεις μάλιστα που μία περιοχή περιλαμβάνει ζώνες υψηλής αξίας ως προς τα οικοσυστηµικά της χαρακτηριστικά. Τα ρέματα Δασαμάρι και Βαλανάρης έχουν χαρακτηρισθεί με νόμο ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.

Είμαστε έτοιμοι για το 1ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ - ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ: “Σποροφυτεύσεις και Αναδασώσεις ήπιας μορφής στο Δασαμάρι”

1. Η σχετική νομοθεσία μας το επιβάλει. Η περιοχή είναι χαρακτηρισμένη δασική, αναδασωτέα και ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.
2. Η Τοπική αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε θέση μάχης. Αναφέρομαι στις αποτελεσματικές παρεμβάσεις της υποψήφιας δημάρχου με το Μέτωπο Ψηλά της Αμαλίας Τόκα και την αντίστασή της στα συμφέροντα της APPOLO CAPITAL GROUP.
3. Στα χέρια μας υπάρχει η εμπειρία από τη δράση της ανεξάρτητης πρωτοβουλίας ΔΑΣΑΜΑΡΙ S.O.S. στο πεδίο με σποροφυτεύσεις.
4. Έχουμε την εκπαιδευτική γνώση και πείρα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων καθώς και στο επίπεδο συνεργασίας σχολείου και κοινωνίας.
5. Το πρόγραμμα υποστηρίζει ομάδα επιστημόνων, δασολόγων και βιοχημικών.

Έχοντας στο νου τα παραπάνω, στο νου και στις αισθήσεις μας
τα 20 χιλιόμετρα τρεχούμενο νερό, από τα υψώματα της Πεντέλης μέχρι τη θάλασσα της Ραφήνας, τις πηγές, τις λιμνούλες, τους καταρράκτες, τα πλατάνια, τις μυρτιές, τις πικροδάφνες, τα αγριολούλουδα, τις λιβελούλες, τους γυρίνους και τα βατραχάκια, τις χελώνες, τα πουλιά, το πανέμορφο κάποτε Δασαμάρι τη λοφοσειρά βόρεια του Πικερμίου  που παλεύει να αναδασωθεί να αναγεννηθεί για να εξασφαλίζει στέγη και τροφή στα ζώα, να ανατροφοδοτήσει τα τρεχούμενα και τα υπόγεια νερά, να επηρεάσει θετικά το κλίμα, να εξισορροπήσει τις ακραίες θερμοκρασίες, να απορροφήσει τη σκόνη και το διοξείδιο του άνθρακα, του θείου και το μόλυβδο που μας απειλούν, να μας χαρίσει οξυγόνο και καρπούς.

Έχοντας στο νου και στις αισθήσεις μας τα παραπάνω
θα υπερασπιστούμε το δικαίωμα μας στα οφέλη και στην απόλαυση του φυσικού μας περιβάλλοντος με κάθε τρόπο. Το δάσος του Δασαμαρίου, τα δάση και τα τρεχούμενα νερά μας ανήκουν, είναι δικός μας πλούτος.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

*** Τα ανώνυμα σχόλια δεν θα δημοσιεύονται πάντα. ***